Friday, June 10

Tomorrow's Program: "Famous Seconds" (Part II)

Συνεχίζουμε και ολοκληρώνουμε τη δίωρη παρουσίαση φημισμένων «Δεύτερων» κοντσέρτων για πιάνο. Δεν εξαντλείται φυσικά ο κατάλογος – αλλά νομίζω πως τα έργα που θα ακούσουμε είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το πιανιστικό ρεπερτόριο - και όχι μόνο.

  1.  Το 2ο κοντσέρτο για πιάνο του Λιστ έχει ενδιαφέρουσες ομοιότητες και διαφορές εν σχέσει προς το 1ο. Αμφότερα τα έργα δεν έχουν αυστηρή κατανομή μερών, αλλά είναι περισσότερο ελεύθερα και αυτοσχεδιαστικά – σαν μια «φαντασία» για πιάνο και ορχήστρα. Το 2ο κοντσέρτο, ωστόσο, είναι ωριμότερο από το 1ο: εδώ, δεν έχει πρωτεύουσα σημασία η δεξιοτεχνία και ο εντυπωσιασμός. Το πιάνο συχνά λειτουργεί συνοδευτικά, ενώ η τεχνική δίνει τη θέση της στην ποιητικότητα και την μελωδικότητα – χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ούτε ότι αυτά τα στοιχεία απουσιάζουν από το 1ο κοντσέρτο, ούτε ότι το 2ο κοντσέρτο δεν είναι τεχνικά απαιτητικό… Ο Krystian Zimermann ερμηνεύει θαυμάσια το έργο, μαζί με τη συμφωνική της Βοστώνης υπό τον Seizi Ozawa.

  2.  Χωρίς αμφιβολία ένα από τα πιο φημισμένα και αγαπημένα κοντσέρτα για πιάνο που έχουν γραφτεί ποτέ είναι το 2ο του Ραχμάνινοφ… Το έργο αυτό ήταν το πρώτο συνθετικό «προϊόν» μετά από μια δύσκολη ψυχολογικά περίοδο για το συνθέτη, λόγω (κυρίως) της κακής υποδοχής από τους κριτικούς της 1ης συμφωνίας του… Οι μελωδίες είναι πασίγνωστες, οικείες ακόμα και όσους δεν έχουν γνώσεις κλασικής μουσικής. Πάμπολλες οι ερμηνείες του έργου – εγώ ξεχωρίζω πάντοτε την εκτέλεση του Σ. Ρίχτερ, με την Φιλαρμονική της Πολωνίας και το W. Wislocki..

  3.     Ο Ντιμίτρι Σοστακοβιτς υπήρξε γενικώς ένας «σκοτεινός» συνθέτης, αλλά το Andante από το 2ο κοντσέρτο για πιάνο του αποτελεί φωτεινή εξαίρεση! Γραμμένο για το γιο του Μαξίμ, το έργο έχει χαρά και φρεσκάδα. Το πολύ γνωστό 2ο μέρος του έργου είναι γλυκύτατο, μελωδικότατο (στοιχεία που δεν νομίζω πως χαρακτηρίζουν το έργο του συνθέτη συνολικά…), και ο Leonard Bernstein ερμηνεύει θαυμάσια το Andante, με την Φιλαρμονική της Ν. Υόρκης και τον Andre Previn στο πόντιουμ.

  4.     Πέντε συνολικά είναι τα κοντσέρτα για πιάνο που έγραψε ο Σεργκέι Προκόφιεβ, και από αυτά το πλέον φημισμένο υπήρξε ανέκαθεν το 3ο. Την τελευταία δεκαετία όμως ανεδείχθη πολύ και το 2ο κοντσέρτο του… 
   Ένας από τους λόγους που το έργο αυτό δεν είχε ηχογραφηθεί ιδιαίτερα στο παρελθόν είναι η τεράστια τεχνική δυσκολία του. Αυτή η δυσκολία διαπνέει ολόκληρο το έργο, καθίσταται όμως πραγματικά εντυπωσιακή (τρομακτική θα έλεγα!) στην cadenza του 1ου μέρους – αυτό και θα ακούσουμε. Πέρα όμως από το τεχνικό κομμάτι, το 2ο κοντσέρτο κατ’ εμέ είναι ένα σπουδαίο έργο, τολμηρά γραμμένο, με πανέμορφες χαρακτηριστικά «προκοφιανές» μελωδίες. Πλέον υπάρχουν διαθέσιμες θαυμάσιες ερμηνείες – θα ξεχώριζα αυτή της Yuja Wang ή του Kissin ή του Lugansky (στα Proms), ωστόσο στην εκπομπή διάλεξα μια εκτέλεση που τη θεωρώ ισάξια ή και ανώτερη αυτών, αυτήν του Kun Woo Paik, ενός Κορεάτη πιανίστα που ηχογράφησε για την εταιρεία Naxos όλα τα κοντσέρτα του Προκόφιεβ. Υπέροχη, τολμηρή, τεχνικά άρτια εκτέλεση!




Tο πρόγραμμα μεταδίδεται κάθε Σάββατο πρωί στις 10, στην «συχνότητα»: http://www.musicsociety.gr/ 

Όλες οι εκπομπές εν συνεχεία «ανεβαίνουν» εδώ.




Friday, June 3

Tomorrow's Program: Famous "Seconds"...

Στην αυριανή εκπομπή είχα τη σκέψη να ακούσουμε  φημισμένα κοντσέρτα για πιάνο που φέρουν τον αριθμό 2. 
Ο αριθμός είναι τυχαίος φυσικά, αλλά είναι αλήθεια πως πληθώρα κοντσέρτων που φέρουν το συγκεκριμένο αριθμό τυγχάνει να είναι πραγματικά αριστουργήματα!
Θα πούμε αρκετά πράγματα για τα έργα αυτά, τα οποία γνωρίζω πολύ καλά – σχεδόν έχω μεγαλώσει με αυτά….

Θα ακούσουμε εκτενή αποσπάσματα από τα ακόλουθα έργα Δεύτερα Κοντσέρτα για πιάνο:

1.   L.V. Beethoven: ακούσαμε και στην περασμένη εκπομπή το Rondo του συγκεκριμένου (πολύ αγαπητού σε μένα) κοντσέρτου, αλλά αυτή τη φορά θα ακούσουμε διαφορετικό μέρος, σε διαφορετική ερμηνεία: σολίστ, αυτή τη φορά, ο Daniel Barenboim, σπουδαίος πιανίστας και μαέστρος.
   2.   J. Brahms: ένα από τα σπουδαιότερα έργα της πιανιστικής φιλολογίας, κορυφαίο έργο του Brahms και ένα τεράστιο (και σε διάρκεια…) έργο. Από τις πάμπολλες καλές εκτελέσεις του έργου, ξεχωρίζω αυτήν του Ρίχτερ, όχι όμως με την συμφωνική του Σικάγου και τον Leinsdorf (αυτή θεωρείται η γνωστότερη), αλλά με την Orchestre de Paris και τον Lorin Maazel. Αξεπέραστη ερμηνεία, κατ’ εμέ!
    3.   F. Chopin. Το κοντσέρτο σε Φα είναι το πρώτο που έγραψε (σε ηλικία περίπου 20 ετών) ο συνθέτης, φέρει όμως τον αριθμό 2 γιατί κυκλοφόρησε αργότερα. Διάλεξα μια ιδιαίτερη ερμηνεία, αυτήν του Krystian Zimermann ο οποίος, με την αφορμή της συμπλήρωσης 250 χρόνων από το θάνατο του συνθέτη, «έφτιαξε» μια δική του ορχήστρα και περιόδευσε σε 30 σπουδαίες αίθουσες συναυλιών παίζοντας και διευθύνοντας τα δύο κοντσέρτα του Chopin, έργα τα οποία παίζει μια ολόκληρη ζωή. Περισσότερες λεπτομέρειες για το έργο και την συγκεκριμένη ηχογράφηση… αύριο!
  4.   C. Saint-Saens. Από τα 5 κοντσέρτα του συνθέτη, ξεχωρίζει το 2ο , σε σολ ελάσσονα. Θα ακούσουμε το αρχικό Andante, το οποίο ξεκινά με μια αρκετά μεγάλη εισαγωγή του πιάνου (πράγμα αρκετά ασυνήθιστο για κοντσέρτο για πιάνο), και ακολουθεί το πολύ γνωστό μελωδικό θέμα το οποίο, όπως διάβασα, προέρχεται από ένα μοτέτο που συνέθεσε ο Gabriel Faure, μαθητής του συνθέτη. Ερμηνευτής στην συγκεκριμένη ηχογράφηση, ο Βρετανός Stephen Hough – από την πολύ καλή σειρά της Hyperion με γενικό τίτλο, The Romantic Piano Concertos.

Τέσσερα σπουδαία έργα, θεμελιώδη του πιανιστικού ρεπερτορίου. 

Δεν εξαντλούν φυσικά το θέμα μας, για το λόγο αυτό, θα συνεχίσουμε, συν Θεώ, και στην επόμενη εκπομπή με την ίδια θεματολογία. 



Tο πρόγραμμα μεταδίδεται κάθε Σάββατο πρωί στις 10, στην «συχνότητα»: http://www.musicsociety.gr/ 

Όλες οι εκπομπές εν συνεχεία «ανεβαίνουν» εδώ.