Wednesday, December 19

Marc-Andre Hamelin plays Alkan

Άκουσα σήμερα (στο αυτοκίνητο όπως πάντα – μοιάζει να είναι το μόνο μέρος όπου μπορώ πλέον να ακούω μουσική!) τον Marc-Andre Hamelin να παίζει Alkan· συγκεκριμένα, ο δίσκος περιέχει το Κοντσέρτο για σόλο πιάνο και το έργο Troisieme recueil de chants, και τα δύο του Γάλλου συνθέτη.
Βρήκα το εξώφυλλο του δίσκου (της Hyperion) αισθητικά ιδιαίτερα απωθητικό – μια αποκρουστική εικόνα που, νομίζω, προδιαθέτει πολύ αρνητικά και, πάντως, δεν κατανοώ τους λόγους της ύπαρξής της.

Το πρώτο που εντυπωσιάζει τον ακροατή του Κοντσέρτου για σόλο πιάνο είναι η υπερβατική τεχνική δυσκολία του. Το δεύτερο, η υπερβατική ...ευκολία με την οποία ο Hamelin υποτάσσει όλο αυτό το πελώριο υλικό. Δεν είναι υπερβολή, νομίζω, να λεχθεί πως ο Marc-Andre είναι από τους πολύ μεγάλους πιανίστες της εποχής μας, σε επίπεδο δε δεξιοτεχνίας μπορεί να συγκριθεί ίσως μόνο με τον Arcadi Volodos ή τον Kissin. Πέρα όμως από την εντυπωσιακή τεχνική άνεση του Hamelin, παρατήρησα πως ο ήχος του έχει όγκο και πλαστικότητα, οι τεχνικές δυσκολίες του έργου δεν θέτουν εμπόδια στις εκφραστικές δυνατότητες του πιανίστα και τις αντίστοιχες απαιτήσεις του έργου. Τί τεράστια αποθέματα ψυχικής και σωματικής αντοχής πρέπει να έχει κανείς για να μπορέσει να παίξει ενώπιον κοινού ένα τέτοιο έργο! Θα έλεγα πως είναι τέτοιος ο τεχνικός, ποσοτικός και χρονικός όγκος του έργου (μόνο το πρώτο μέρος διαρκεί περίπου μισή ώρα!) ώστε για να μπει κανείς στην περιπέτεια της εκμάθησής του θα πρέπει πολύ να το αγαπάει – ειδάλλως είναι μάταια η όποια απόπειρα.
Προσωπικά, δεν μπορώ να πω ότι το έργο του Alkan με κέρδισε απολύτως. Υπήρχαν οπωσδήποτε στιγμές πολύ αξιόλογες μουσικά· επίσης, το έργο είναι πιανιστικά ιδιαίτερα καλογραμμένο και θα είχα μεγάλη περιέργεια να δω τις νότες του.

Χριστούγεννα σε λιγότερο από μια βδομάδα! Δύσκολο να μην νιώσεις την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της γιορτινής προσδοκίας. Αλλά, ακόμα δυσκολότερο να ζήσεις την ατμόσφαιρα της προσδοκίας στην διάσταση της αληθινότητάς της. Μακρυά από εγκεφαλικά στερεότυπα και συναισθηματικές υπεκφυγές.

Monday, December 10

"Great Performances" and Beethoven's Violin Concerto

«Μεγάλες Παραστάσεις», ήταν ο τίτλος της εκπομπής που παρακολούθησα χθες, Κυριακή το μεσημέρι, από την ΕΤ-1.
Αγνοούσα την ύπαρξη αυτής της εκπομπής και αναρωτιέμαι πόσες έχω χάσει μέχρι σήμερα. Είναι, βλέπεις, τόσο ελάχιστες εκπομπές οι αφιερωμένες στην κλασική μουσική ώστε δεν υπάρχει η πολυτέλεια να χάνεις κάποια από αυτές!
Η (κατά βάση ιστορικού περιεχομένου) εισαγωγή του Αλέξη Κωστάλα ήταν προσεγμένη και ζωντανή στο ύφος της παρουσίασής της, απαλλαγμένη από κάθε ίχνος πόζας ή ακαδημαϊσμού. Το έργο που παρουσίασε ήταν το Κοντσέρτο για Βιολί και Ορχήστρα του Μπετόβεν, από μια συναυλία του Μεγάρου Μουσικής, με σολίστα τον Σίμο Παπάνα και την Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ, με διευθυντή τον Βλαδίμηρο Συμεωνίδη.

Δεν έχω πρόθεση να γράψω εδώ «κριτική» στην συναυλία. Ούτε τις γνώσεις έχω, ούτε την απαραίτητη κατάρτιση για κάτι τέτοιο. Νομίζω, πάντως, ότι όποιος αποπειράται να γράψει μουσική κριτική θα πρέπει να στέκεται, κατ’αρχάς, με μεγάλο σεβασμό προς τον άνθρωπο ή τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν, στο μέτρο των δυνατοτήτων τους, να κάνουν επί σκηνής, ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Μόνο εάν έχεις την εμπειρία της έκθεσης σε κοινό, μονο εάν έχεις νιώσει το μέγεθος του άγχους να σε συνθλίβει, τότε μόνο μπορείς να έχεις πείρα της δυσκολίας με την οποία είναι αντιμέτωπος ο μουσικός, από την οποία και απορρέει ο δικός σου σεβασμός προς αυτόν. Είναι πολύ εύκολο να παρακολουθώ την συναυλία από την άνεση της πολυθρόνας μου και να εκφέρω ανέξοδα τις κρίσεις μου γι’ αυτό που άκουσα – δεν είναι έτσι;

Στο μουσικό μου ημερολόγιο, για να επανέλθω, θα ήθελα να καταγράψω μονάχα κάποιες σημειώσεις-εντυπώσεις μου απ’ αυτό που είδα και άκουσα.
Να πω ότι μου άρεσε πολύ ο ήχος του Παπάνα – τον βρήκα μεστό, ώριμο, δουλεμένο. Το έργο είναι εξαιρετικά δύσκολο αλλά ο σολίστ έμοιαζε να έχει τιθασεύσει το απαιτητικό μέρος του βιολιού, η δε ερμηνευτική του πρόταση μού φάνηκε άκρως πειστική. Ο μόνος ενδοιασμός μου (και έχω κατά νου το πρώτο μέρος) έγκειται στο tempo που επέλεξε ο μαέστρος: το βρήκα λιγάκι στατικό, σαν να εμπόδιζε την μουσική φράση να ελευθερωθεί με άνεση και φυσικότητα. Η ένδειξη του συνθέτη είναι allegro ma non troppo και το tempo που άκουσα μού φάνηκε λίγο σαν moderato! Το Rondo, συναρπαστικό κι αέρινο.