Friday, November 23

Marc-Andre Hamelin and his Cadenza on Lizst's 2nd Rhapsody

Παρασκευή απόγευμα, η κατ’ εξοχήν ώρα κατά την οποία την κόπωση της ημέρας, της ώρας και της εβδομάδας αντιπαλεύει ο ενθουσιασμός (το κοντινότερο στη λέξη excitement ουσιαστικό που διαθέτει η Ελληνική), το φτερούγισμα της καρδιάς μπρος στο επερχόμενο διήμερο. Οι ρυθμοί και ο τρόπος της ζωής παρασύρουν (έτσι το νιώθω) σε μια ατέρμονα μελλοντική ενατένιση του επερχομένου, εις βάρος μιας παροντικής βίωσης του γενομένου. (Ή μήπως είναι καθαρά προσωπικό το στοίχημα;)
Εν πάση περιπτώσει...

Άκουγα αυτές τις μέρες, για πολλοστή φορά, την cadenza που έγραψε ο πιανίστας Marc-Andre Hamelin στην Δεύτερη Ουγγρική Ραψωδία του Lizst. Σκέφτομαι πως είναι ωραίο να μπορεί κάποιος ερμηνευτής να συνθέτει ο ίδιος την cadenza του έργου που παίζει (αυτό ισχύει κατά βάση για τα κλασικά κοντσέρτα), για δύο λόγους: πρώτον, του δίνεται η δυνατότητα να «λειτουργήσει» ως συν-δημιουργός, καταθέτοντας μια δική του «πρόταση» –πέρα απ’ την ερμηνευτική. Δεύτερον, η απόπειρα γραφής μιας τέτοιας μουσικής αποτελεί μια καλή «εισαγωγή» στον κόσμο της σύνθεσης, αφης στιγμής έχει κανείς στα χέρια του κάποιο δεδομένο πρωτογενές μουσικό υλικό και πάνω σ’ αυτό χτίζει, άρα τα πράγματα είναι κάπως πιο εύκολα.

Η cadenza του Hamelin έχει φαντασία, ευρηματικότητα, και, προ πάντων, ρίσκο: αποφεύγεται η πεπατημένη της ρομαντικής «σύμβασης» του έργου, καθώς ο πιανίστας συνδυάζει τα προηγηθέντα θέματα με μια εκφραστική τόλμη που είναι μεν ριψοκίνδυνη (αφού είναι υπαρκτός ο κίνδυνος της αναίρεσης σύνολου του έργου) αλλά, που, εν προκειμένω, τον δικαιώνει αφού το προσωπικό στοιχείο της συμβολής συμπορεύεται, οριακά έστω, με το «πνεύμα» της ραψωδίας. Στους αντίποδες βρίσκεται η αντίστοιχη δεξιοτεχνική πλην συμβατική απόπειρα των Horowitz και Volodos. (Μπορεί κανείς να βρει την ραψωδία με τον Hamelin και στον δικτυακό χώρο youtube.com).

Ο Hamelin αποτελεί μια ιδιαίτερη περίπτωση μουσικού, που μου έχει κινήσει το ενδιαφέρον τελευταίως και σκοπεύω να επανέλθω, αφού ακούσω και την ηχογράφηση που έκανε σε έργα Alkan.

No comments: