Monday, October 22

On Beethoven's Appasionata

Προχθές, με την καταιγίδα να μαίνεται έξω απ’ το παράθυρό μου, ήρθε ξαφνικά στο νου μου το τελευταίο μέρος της Appasionata –μιας από τις ωραιότερες σονάτες για πιάνο του Beethoven. Δεν ξέρω (ποτέ δεν ξέρω) ποιοι ήταν οι αόρατοι συνειρμοί που με έφεραν σ’ αυτή τη μουσική, ήταν όμως η ίδια αυτή μουσική που συνειρμικά μου θύμησε το φοβερό περιστατικό που αφηγείται ο Ferdinand Ries, μαθητής του Beethoven, ο οποίος και έζησε μιαν εκπληκτική εμπειρία σχετικά με το έργο τούτο.
Αντιγράφω από την «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος» του Π. Κανελλόπουλου το σχετικό απόσπασμα σε (λίγο άτσαλη) δική του μετάφραση. Αφηγείται, λοιπόν, ο Ries: «Σ’ έναν περίπατο, όπου περιπλανηθήκαμε τόσο, ώστε επιστρέψαμε στο Dobling, όπου κατοικούσε ο Μπετόβεν, μόλις στις οκτώ, μουρμούριζε σ’ όλο το δρόμο με τον εαυτό του ή και ούρλιαζε πού και πού, όλο κι’ από την αρχή, δίχως να τραγουδάει ορισμένες νότες. Όταν τον ρώτησα τί πράγμα ήταν αυτό, μου είπε: ‘Μου ήρθε ξαφνικά στο νου ένα θέμα για το τελευταίο allegro της Σονάτας’ [εννοεί την Απασιονάτα]. Όταν μπήκαμε στο δωμάτιο, έτρεξε δίχως να βγάλει το καπέλο του στο πιάνο. Εγώ κάθησα σε μια γωνιά και γρήγορα με ξέχασε. Τουλάχιστον μία ώρα εμάνιαζε επάνω στο νεό, τόσο ωραίο Φινάλε της Σονάτας αυτής. Τέλος σηκώθηκε, ξαφνιάστηκε, βλέποντάς με ακόμα εκεί, και είπε: ‘Σήμερα δεν μπορώ να σας δώσω μάθημα. Πρέπει ακόμα να εργασθώ...’».

Και σχολιάζει πολύ όμορφα ο Κανελλόπουλος: «Τί ευτυχισμένος πρέπει να’ταν ο Φέρντιναντ Ρίης, είκοσι μόλις ετών την ώρα εκείνη (1804)! Παρευρέθηκε – πράγμα, που είναι ζήτημα, εάν έχει συμβεί άλλη φορά σ’ ολόκληρη την ιστορία του κόσμου – στην σύλληψη και, ύστερα, στην γέννηση ενός θαυμάσιου ‘τέκνου’ μιας μεγαλοφυίας»...

No comments: