Rachmaninoff, again...

Είχα χρόνια να παίξω Ραχμάνινοφ.
Υπήρξε ο αγαπημένος συνθέτης των εφηβικών μου χρόνων και νομίζω πως ήδη στα δεκαπέντε μου χρόνια είχα ακούσει το σύνολο του πιανιστικού του έργου. Είχα εξαρχής ξεχωρίσει το Τρίτο Κοντσέρτο, που τόσο αγάπησα απ’ την πρώτη στιγμή, και που με αξίωσε ο Θεός να παίξω… Αλλά αγάπησα και τα υπόλοιπα κοντσέρτα του, καθώς και ένα σημαντικό μέρος της μουσικής του για πιάνο! Οι (μεγάλες) μελωδικές γραμμές του ήταν τόσο Ρώσικες στο χαρακτήρα, που, ακούγοντας τη μουσική του, ήταν σαν να διάβαζα Ντοστογέφσκι ή Πάστερνακ – το ίδιο ρώσικο πάθος, η ίδια ρωσική μελαγχολία.

Αλλά εδώ και επτά χρόνια δεν μελέτησα τίποτε καινούριο του Ραχμάνινοφ. Νομίζω πως είχα παίξει τις Παραλλαγές Κορέλι στο Λονδίνο το 2001, και έκτοτε... τίποτε.
Προ ενός περίπου μηνός, δεν ξέρω γιατί, αλλά μου γεννήθηκε και πάλι η επιθυμία να παίξω δική του μουσική. Έκανα λοιπόν μια επιλογή 2 πρελουδίων, 2 etudes-tableaux και 2 moments musicaux. Ίσως αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν το δεύτερο μέρος ενός μελλοντικού ρεσιτάλ – ποιος ξέρει;
Από τα έξι αυτά έργα, νομίζω το αρτιότερο μουσικά είναι το Πρελούδιο σε φα δίεσι ελάσσονα. Ο Neushaus, διάβαζα κάπου, θεωρούσε αυτό το πρελούδιο ως το αξιολογότερο όλων– και έχει δίκιο. Εδώ οι διάρκειες είναι μεγάλες, η μελωδία λιτή, εκφραστική μεγάλου συναισθηματικού βάθους και πλούτου, τόσο στις στιγμές της γαλήνης όσο και στο απελπισμένο ξέσπασμα της μεσαίας ενότητας. Η δυσκολία για τον ερμηνευτή είναι να καταφέρει να πλάσει μια «συνεχή» μελωδία, ένα συνεκτικό «όλον», πράγμα διόλου εύκολο για το πιάνο (ένα βιολί θα μπορούσε πολύ ευκολότερα να αποδώσει αυτή τη μουσική).

Δύσκολα αυτά τα έργα! Απαιτούν πολύωρη αφιέρωση, ανέφικτη για τα δικά μου δεδομένα. Αλλά, ελπίζω πως κάτι θα βγει στο τέλος... Άλλωστε στην μελέτη της μουσικής, το ταξίδι δεν αξίζει λιγότερο απ’ την Ιθάκη. Δεν ξέρω αν θα φτάσω στην Ιθάκη, αλλά τουλάχιστον απολαμβάνω το ταξίδι!