Wednesday, October 17

Mozart, Piano Concerto no 17, K 453

Όντας στην “ατμόσφαιρα” του βιβλίου για τον Μότσαρτ (βλέπε παρακάτω), άκουσα στο αυτοκίνητο το Κοντσέρτο για Πιάνο με αριθμό 17, Κ 453. Είχα πολλά χρόνια να ακούσω το έργο (θυμάμαι ήταν μια απ’ τις πρώτες (πάλαι ποτέ) κασέτες ήχου που αγόρασα...) και μου έκανε εντύπωση ότι ανακάλυψα καινούρια «κοιτάσματα», που είχαν διαφύγει της προσοχής μου στο παρελθόν. (Παρένθεση. Aυτό φαίνεται πως ισχύει γενικώτερα: Ακούς, για παράδειγμα, ένα μουσικό έργο και η αρχική αίσθηση που σου αφήνει είναι ίσως ουδέτερη. Τυχαίνει να ξανακούσεις το ίδιο έργο κάποια άλλη στιγμή, ίσως μετά από χρόνια, και ακαριαία σε γοητεύει! Φαίνεται πως υπάρχει κάποια άδηλη στιγμή κατά την οποία ο «χρόνος» του έργου τέμνει τον δικό σου – και το αποτέλεσμα είναι αυτή η άμεση μεταστροφή των αισθημάτων προς αυτό).

Θέλω να σταθώ στο Δεύτερο Μέρος του έργου (Andante), που είναι και το πιο αξιόλογο, κατά τη γνώμη μου. Βρήκα πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι στο μέρος αυτό υπήρχαν σαφώς οριοθετημένες «στιγμές» (που χωρίζονταν από αρκετά μεγάλες παύσεις) καθεμιά από τις οποίες είχε τον δικό της ιδιαίτερο χαρακτήρα, χωρίς ωστόσο να στερεί την ενότητα και την ομοιογένεια από το σύνολο.
Έτσι, μετά την αρχική έκθεση του λιτού θέματους, έχουμε μια πρώτη δραματική έκρηξη (νομίζω σε σολ ελάσσονα). Εν συνεχεία, σειρά έχει ένα τοπίο μοναξιάς και θλίψης: το πιάνο, μόνο, παίζει την μελωδία (σε ρε ελάσσονα) η οποία έχει μια μοναδική λιτότητα, στην έκφρασή της. Από τέτοιες μελωδίες είναι αδύνατον να ξεφύγεις, αιχμαλωτίζουν τη διάθεσή σου όπως η μουσική υπόκρουση μιας ταινίας - υπό μία έννοια μεταμορφώνουν τη ζωή σε «ταινία», εφόσον μεταθέτουν την δεδομένη σχέση μας με τα πράγματα και τον κόσμο, στη δική τους αισθητική διάσταση. Ο χρόνος και ο τρόπος της μελωδίας εισβάλλει μεταμορφωτικά στον χρόνο και τον τρόπο της ζωής.
Τέλος, έρχεται μια μετατροπή λυτρωτική (σε μί ύφεση μείζονα;), σχεδόν θριαμβευτική, που οδηγεί στην ολοκλήρωση του μέρους.

Η ποικιλία των εικόνων, η διακριτότητα της εναλλαγής τους και η σχέση που τις συγκροτεί σε σύνολο, αυτά ήταν τα στοιχεία που με εντυπωσίασαν σε αυτό το μέρος.

Πιανίστας στην ηχογράφησή μου είναι ο Alfred Brendel, τον οποίο θεωρώ καλό ερμηνευτή αυτής της μουσικής (με Marriner και St Martin-in-the Fields).

No comments: